İktisatçı Mahfi Eğilmez, Türkiye’ye gelen Suriyeli sığınmacıların ülkelerine dönmesinin Türkiye ekonomisine olası etkilerini değerlendirdi.
Eğilmez, Suriyelilerin dönüşüyle birlikte Türkiye’nin ekonomik yapısında önemli değişikliklerin yaşanabileceğini ve bu süreçte yapılması gereken adımları açıkladı.
Eğilmez, yazısında Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye iki farklı grup olarak geldiğini belirtti. Birinci grup, ekonomik anlamda güçlü olan, iş kurarak Türkiye vatandaşı olan Suriyelilerden oluşuyor. İkinci grup ise daha düşük gelirli olup, çoğunlukla emeğe dayalı işlerde çalışan Suriyelilerden meydana geliyor. Bu iki grubun ülkelerine dönüşü, Türkiye ekonomisinin çeşitli alanlarında etkiler yaratabilir.
Suriye’deki Yeniden Yapılanma Süreci ve İş Gücü İhtiyacı
Suriye’deki rejim değişikliğiyle birlikte ülkede büyük bir yeniden yapılanma süreci başlaması bekleniyor. IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşların desteğiyle, inşaat ve altyapı projeleri hız kazanacak. Bu projelere katılacak şirketlerin büyük bir kısmını Türk firmalarının oluşturması bekleniyor. Eğilmez, bu inşaat projelerinde çalışmak üzere çok sayıda işçiye ihtiyaç duyulacağını ve bunun Suriyeli işçilerin ülkelerine dönmesinde etkili olacağını ifade etti. Ayrıca, Türk şirketlerinin Suriyelilere burada ödenenden daha yüksek maaşlar sunacağı ve bu durumun, özellikle ikinci gruptaki Suriyelilerin geri dönüşünü hızlandıracağı öngörülüyor.
Ekonomiye Üç Ana Etki: Emek Piyasası, Konut Piyasası ve GSYH
Eğilmez, Suriyelilerin ülkelerine dönmesinin Türkiye ekonomisinde üç ana etkiye yol açabileceğini belirtti:
- Emek Piyasasında Değişim: Suriyelilerin büyük bir kısmının iş gücünden ayrılması, yerli üreticilerin ucuz iş gücü kaybına neden olacak. Bu da maliyet artışlarını beraberinde getirecek. Ancak, talep daralması nedeniyle bu artışların fiyatlara yansıması sınırlı kalabilir, bu da kâr marjlarını düşürebilir ve maliyet enflasyonuna yol açabilir.
- Konut Piyasası Üzerindeki Etki: Ülkelerine dönen Suriyelilerin, satın aldıkları konutları satması, konut piyasasında fiyat düşüşlerine yol açabilir. Bu durum, özellikle konut piyasasında büyük değişiklikler olmasa da kira fiyatlarında bir azalmaya neden olabilir.
- GSYH ve Bütçe Üzerindeki Yansımalar: Suriyelilerin Türkiye’deki ekonomik katkılarının kaybolması, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) üzerinde belirli bir düşüş yaratabilir. Ancak, Suriyelilerin sayısının fazla olması durumunda bu düşüşün kişi başına gelirde büyük bir azalmaya yol açmayacağı öngörülüyor. Ayrıca, Suriyelilere sağlanan sağlık hizmetleri ve diğer yardımların kesilmesiyle birlikte kamu bütçesindeki harcamalar azalacak ve bu da bütçe açığının düşmesine yol açacaktır.
Sosyal ve Siyasi Yansımalar
Eğilmez, Suriyelilerin Türkiye'deki varlığının en büyük etkilerinin sosyal ve siyasal alanda görüleceğini belirtti. Türkiye’deki çok sayıda sığınmacı, ülkenin sosyal yapısını olumsuz etkileyebilir. Eğilmez, bu durumun gözlemlerle net bir şekilde ortaya çıktığını ifade etti ve sığınmacıların ülkelerine dönüşünü teşvik etmek için Türkiye'nin bu süreçteki yardımlarını azaltması gerektiğini savundu.
Sonuç olarak, Mahfi Eğilmez, Türkiye’nin Suriyelilerin ülkelerine dönüşünü ekonomik ve sosyal açıdan yönetmek için dikkatli adımlar atması gerektiğine dikkat çekti.
