Türkiye, 2024-2025 fındık ihracat sezonunun ilk beş ayında (01 Eylül 2024 - 31 Ocak 2025) 160 bin 412 ton fındık ihraç ederek 1 milyar 304 milyon 444 dolar gelir elde etti.
Bu tutar, güncel kur üzerinden 46 milyar 881 milyon 752 bin TL’ye denk geliyor. Ancak fındığın asıl sahibi olan üreticilerin eline geçen rakam yalnızca 19 milyar TL oldu.
İhracat Geliri Rekor Kırdı Ama Üretici Yine Kaybetti!
Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin verilerine göre, fındık fiyatlarının ortalama 120 TL/kg civarında seyrettiği bu sezonda, ihraç edilen 160 bin 412 ton fındık için üreticilere toplamda 19 milyar 249 milyon 440 bin TL ödeme yapıldı. Ancak ihracattan gelen toplam 46 milyar TL’nin 27 milyar TL’si sanayici, tüccar ve ihracatçılar arasında pay edildi.
Fındıktan Asıl Kazanan Kim?
Türkiye’nin dünya lideri olduğu fındık sektöründe asıl kazancı Avrupa sağlıyor. İşlenen ve çikolata üretiminde kullanılan fındık, dünya devleri tarafından 10 katı fiyatla satılarak katma değeri yüksek bir ürüne dönüştürülüyor. Türkiye ise fındığı hala büyük oranda hammadde olarak ihraç ettiği için düşük kazançla yetinmek zorunda kalıyor.
Türkiye, Fındıkta Katma Değer Yaratmalı!
Türkiye, yıllık ortalama 2 milyar dolar gelir elde ettiği fındık ihracatını işleyerek, çikolata ve diğer mamul ürünler üretirse bu geliri 5 ila 10 katına çıkarabilir. Uzmanlar, çikolata ve fındık bazlı ürünler üreten tesislerin artırılması gerektiğini ve fındığın ham madde olarak değil, işlenmiş bir ürün olarak ihraç edilmesi gerektiğini belirtiyor.
Sonuç olarak, Türkiye dünyanın en büyük fındık üreticisi olmasına rağmen en büyük kazananı değil. Eğer katma değerli ürün üretimine geçilmezse, Avrupa’nın fındıktan kazandığı milyarlar Türkiye’nin elinden çıkmaya devam edecek!
