Ocak ayı Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Farkındalık Ayı olması dolayısıyla Ordu Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekim Yardımcısı Uzman Dr. Mervegül Kaya, Serviks Kanseri ile ilgili bilgilendirmede bulundu.
Dr. Mervegül Kaya, Serviks kanseri’nin tanımı olarak şunları kaydetti: “Dünya genelinde kadınları en çok etkileyen, etkili tarama yöntemleriyle erken tanınıp tedavi edilebilen ve böylelikle hastalığa bağlı ölüm oranlarının büyük oranda azaltılabildiği kanser türlerinden biridir. Ocak ayı Rahim Ağzı Kanseri Farkındalık Ayı olarak belirlemiş olup dünyanın birçok ülkesinde hastalığa dikkat çekmek üzere çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Rahim ağzı kanseri, dünyada kadınlarda meme kanseri ve kalın bağırsak kanserinden sonra üçüncü sıklıkta görülürken ülkemizde onuncu sıradadır. Rahim ağzı kanseri nedeni tamamen aydınlatılmış ve önlenebilen tek kanserdir.”
“Yüzde 100 Tedavi Edilebilir Kanser Türüdür”
Aynı zamanda Aile Hekimi Uzmanı olan Dr. Mervegül kaya, Rahim Ağzı Kanserine karşı bilinçli olunması gerektiğini vurguladı ve şunları söyledi; Rahim ağzı kanseri önlenebilen bir hastalıktır, Rahim ağzı kanseri erken teşhis edildiğinde %100 tedavi edilebilir bir kanser türüdür, Rahim ağzı kanserinden ölüm tamamen engellenebilir durumdadır, Düzenli rahim ağzı kanseri taramasından geçen bir kadının, rahim ağzı kanserinden ölmeyeceği söylenebilir. Rahim Ağzı Kanseri İçin Risk Faktörleri ise şu şeklide; Human Papilloma Virus (HPV) enfeksiyonu, Erken yaşta (16 yaştan önce) ilk cinsel ilişki, Birden fazla cinsel partner varlığı, Sigara içimi, Beslenme alışkanlığı (meyve ve sebzeyi az tüketmek rahim ağzı kanseri riskini artırmaktadır), Yüksek doğurganlık sayısı, Düşük sosyoekonomik düzey Özellikle 5 yıldan daha uzun süreli doğum kontrol hapı kullanımı büyük risk olarak öne çıkıyor. Kanserin belirtileri; HPV enfeksiyonlarının çoğunluğu belirtilere veya hastalığa neden olmaz ve kendiliğinden düzelir. Bununla birlikte, belirli HPV tipleri (çoğunlukla 16 ve 18) ile devam eden enfeksiyon, kanser öncesi lezyonlara neden olabilir. Tedavi edilmezse, bu lezyonlar rahim ağzı kanserine ilerleyebilir, ancak bu ilerleme genellikle uzun yıllar almaktadır. Rahim ağzı kanserinin belirtileri, ancak kanser ileri bir aşamaya gelindiğinde ortaya çıkma eğilimindedir. Rahim ağzında kanser öncesinde gelişen değişiklikler genellikle belirti vermeyip ancak pelvik muayene, Pap testi ve HPV testleri ile erken dönemde tespit edilebilmektedir. Aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız hemen doktora başvurunuz. Vajinadan artan miktarda veya alışılmadık türde akıntı geliyorsa, Sırt, bacak veya kadın cinsel organlarının olduğu bölgede ağrı gözleniyorsa, Yorgunluk, kilo kaybı, iştahsızlık gelişmişse, Tek ya da iki bacakta şişkinlik varsa, İdrar yaparken ağrı gözleniyorsa, Normal adet dönemi dışındaki zamanlarda lekelenme tarzında hafif kanama oluyorsa, Normalden daha uzun süren veya daha ağır olan âdet kanaması söz konusu ise, Cinsel ilişki sırasında veya sonrasında kanama veya ağrı gözleniyorsa, Menopoz sonrası kanama izleniyorsa bu belirtiler ciddiye alınmalı.”
Erken Teşhis Önemli!
Tarama ve erken teşhis ile tedavisi yüzde yüz mümkün olan rahim ağzı kanseri, günümüzde kanserden ölüm nedenleri arasında çok geride yer alıyor. Dr. Mervegül Kaya, “Rahim ağzı kanseri HPV ile ilişkili olan en yaygın hastalıktır. Neredeyse tüm rahim ağzı kanserleri HPV enfeksiyonu nedeniyle gelişmektedir. HPV ayrıca kadın ve erkeklerde cinsel organ ve ağız boşluğu kanserlerine de neden olmaktadır. HPV’nin tespiti, erken dönemde rahim ağzındaki kanser öncülü değişikliklere işaret ederek kanser teşhisini kolaylaştırmaktadır. Günümüzde rahim ağzı kanserini önlemeye veya erken bulmaya yardımcı olmak üzere geliştirilmiş iki tarama testi yaygın şekilde kullanılmaktadır. Pap testi (veya Pap smear), uygun şekilde tedavi edilmezse rahim ağzı kanserine dönüşebilecek olan prekanseröz durumları (rahim ağzındaki hücre değişiklikleri) arama esasına dayanır. HPV testi ise bu hücresel değişikliklere neden olabilecek virüsün (insan papilloma virüsü) rahim ağzı hücrelerinde tespiti esasına dayanan bir testtir. Her iki test de son derece basit ve ağrısız işlemler olup aynı anda yapılmaktadır. Rahim ağzı kanseri Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ tarafından) “önlenebilen bir ölüm nedeni” olarak tanımlanmaktadır. Bu gerçekten hareketle tehlikeli olmasının yanında önlenebilir bir kanser olma özelliğini taşıyan bu hastalık için tüm dünyada tarama yapılması ve her ülkenin kendi kontrol politikasını oluşturması önerilmektedir. Ülkemizde uygulanan ulusal kanser tarama programı uyarınca, tarama standartlarımız doğrultusunda 30-65 yaş aralığındaki kadınlara her 5 yılda bir HPV ve Pap Testi uygulanmaktadır. Pozitif olgular teşhis merkezlerimize ileri tetkik için gönderilmektedir” şeklinde konuştu.
Tarama Testleri Nerelerde Yapılabilir?
Ülkemizde rahim ağzı kanseri taramaları ücretsiz olarak Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM, Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM), Toplum Sağlığı Merkezlerinde (TSM) ve Sağlıklı Hayat Merkezlerinde (SHM) yapılıyor. Dr. Mervegül Kaya, kanser tedavi için de şunları sıraladı; Rahim ağzı kanseri ameliyat, radyasyon ve kemoterapi ile tedavi edilir. Bu tedavi seçenekleri hastanın durumuna ve ihtiyacına göre tek başına veya birbiriyle kombinasyon halinde verilebilir. Tedavi kanserin evresine, tümör hücrelerinin türüne ve tıbbi durumunuza bağlıdır. Korunmada dikkat edilecek hususlar şu şekilde özetlenebilir: HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşılar mevcuttur. Dünya Sağlık Örgütü, rahim ağzı kanserine karşı 9-14 yaşlarındaki kız çocuklara aşı yapılmasını önermektedir. 30 yaşından itibaren tarama testlerini düzenli bir şekilde yaptırmak. Güvenli cinsel ilişki konusunda eğitim almak. Cinsel aktivite sırasında prezervatif (kondom) kullanmak. Erkeklerin sünnet olması. Sigara kullanmamak. Sebze ve meyvelerden zengin sağlıklı beslenmek. Haber: Sibel YILMAZ