|
Psikolojik iyi oluş tedavide olumlu sonucun anahtarı…
Araştırma sonuçları, son bir yılda 18 bin kadına meme kanseri teşhisi konduğunu ve durumun önemini gösteriyor. Beden ve ruh sağlığının birbirinden bağımsız düşünülemeyeceğini belirten uzmanlar, meme kanserine yakalanma riskini azaltmak ve meme kanseri tedavisinden olumlu sonuç alabilmek için psikolojik sağlamlığın iyi olması gerektiğini vurguluyor. Uzmanlar, meme kanseri tedavisinde stresten uzak durmanın, üzüntü ve öfke gibi duygularla başa çıkabilmenin son derece önemli olduğuna dikkat çekiyor.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2004 yılından bu yana meme kanserinde erken teşhisinin önemine dikkat çekmek ve meme kanseri farkındalığının vurgulanması amacıyla 01-31 Ekim Ayı Meme Kanseri Bilinçlendirme ve Farkındalık Ayı olarak belirlendi.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Uzman Klinik Psikolog İremnur Balandı, meme kanseri teşhisi konan bireylerin psikolojisi evrelerine değindi ve ailelerine hastanın psikolojik iyi oluşunu sağlayacak tavsiyelerde bulundu.
Ruh ve beden sağlığı birbirini etkiliyor
Sağlık denilince ilk olarak beden sağlığının akla geldiğini belirten Uzman Klinik Psikolog İremnur Balandı, “Bedenimizde yolunda gitmeyen bir şeyler olduğunda belirtilerin fizyolojik olarak kısa zamanda ortaya çıkması kaçınılmaz olur. Gerek somut belirtilerinin olması gerekse de tanısının daha kısa sürede konulması nedeniyle beden sağlığı konusunda toplum olarak çok daha bilinçli olduğumuzu söyleyebiliriz. Pek ya ruh sağlığımız? İnsan sadece bedeninden ibaret değildir. Ruhu ve zihni ile bir bütündür. Tam da bu sebeple ruh ve beden sağlığı birbirinden bağımsız düşünülemez ve birinde yaşanılan herhangi bir sıkıntı diğerini de etkiliyor.” dedi.
Psikolojik sağlamlık çok önemli
Meme kanserinin ülkemizde yaygın bir sağlık sorunu olarak kadınlarda en sık görülen kanser türü olduğunu anımsatan Balandı, “Son bir yılda 18 bin kadına meme kanseri teşhisi konulduğuna ilişkin araştırmalar, durumun önemini ortaya koyuyor. Meme kanseri her ne kadar fizyolojik kökenli bir rahatsızlık olarak değerlendirilse de, meme kanserine yakalanma riskini azaltmak ve meme kanseri tedavisinden olumlu sonuç alabilmek için psikolojik sağlamlığın da olabildiğince iyi olması gerekiyor. Çünkü üzüntü, öfke gibi duygular kişide stresi arttırarak zaman içerisinde kişinin bedeninde de birtakım sağlık sorunlarına sebep olabiliyor.” ifadelerini kullandı.
Hasta 5 farklı evreden geçiyor
Uzman Klinik Psikolog İremnur Balandı, meme kanseri tedavisinde stresten uzak durmanın, üzüntü ve öfke gibi duygularla başa çıkabilmenin son derece önemli olduğunu söyledi.
Hem hastaya hem de hasta yakınlarına moral ve motivasyon için sorumluluk düştüğünü kaydeden İremnur Balandı, kanser tanısı konulduktan sonra kişinin hastalığı kabul etmeden önce 5 farklı evreden geçtiğini belirterek bunları inkâr, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme olarak sıraladı.
İlk evrede hastanın henüz hastalığın farkında olmadığını ve şaşkınlık içerisinde olduğunu ifade eden Uzman Klinik Psikolog İremnur Balandı, şunları söyledi:
“Öfke evresinde kişi hastalığa ilişkin oldukça şiddetli bir isyan dönemindedir. ‘Başkası değil, neden ben?’ şeklinde sitemkâr söz ve düşünceler ön planda olur. Üçüncü evre olan pazarlık evresinde hasta, kısmen de olsa hastalığına ilişkin farkındalık kazanmış olur ve kansere yakalanmasına ilişkin sebepler ortaya çıkarır. Bu aşamada kişinin kendisiyle ilgili bir kayıp yaşadığını düşünmesinden dolayı, hastanın yas sürecine benzer bir süreç yaşadığı söylenilebilir. Dördüncü evrede kişi değişen yaşam düzeniyle birlikte ümitsizliğe kapılır. Tedavi süreci başladığı için, hastaneye gelmesi ve muayene olması bile onun ruh halini tetikler. Çünkü artık inkâr süreci bitmiştir. Sıra yüzleşmededir. Son olarak kabullenme evresi başlar. Hasta artık üzüntü ve kızgınlık duygularını yatıştırmış ve hastalığına ilişkin tam anlamıyla farkındalık kazanmıştır. Hasta kabullenmeyi yenilgi olarak görmediği noktada tedavi ve iyileşme süreci de başlamış olur.”
Yok saymak ve duyguları bastırmak zarar veriyor
Meme kanseri tanısı konan kişi kadar ailesinin de bu durumdan etkilendiğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog İremnur Balandı, “Hastalığın getirdiği sonuçlar, kayıp yaşama korkusu, kanserin seyri ailede krize sebep olabiliyor. Bu durumda duyguların direkt olarak ifade edilmesi, iletişim kurmak ve iş birliği yapmak tedaviye destekleyici bir etken olacaktır. Fakat hastalığa ilişkin konuşmaktan kaçınmak, yok saymak ve duyguların bastırılması, hastalığının getirdiği yabancılaşma ve uzaklaşma dürtüleri çatışmaya davetiye çıkaracak ve hastanın ailesiyle arasının açılmasına neden olacaktır.” diye konuştu.
Aile desteği çok önemli
Ailede paylaşımın artmasının, tüm aile bireylerinin bu süreçte yalnız hissetmesinin önüne geçerek psikolojik iyi oluşlarını destekleyeceğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog İremnur Balandı sözlerini şöyle tamamladı:
“Açık ve samimi iletişim kurmak, ortak faaliyetlerde bulunmak, hastalığa ilişkin hazır hissedildiğinde konuşabiliyor olmak, hasta yakınlarının da kendi duygu, düşünce ve ihtiyaçlarını bastırmadan karşı tarafa ifade edebiliyor olmaları bu sürecin herkes için daha sağlıklı atlatılabilmesine olanak tanıyacaktır.”
|