7 Ekim tarihinde Filistinli militan grup Hamas'ın İsrail'e karşı başlattığı saldırı, şiddet ve ölçek açısından benzeri görülmemiş bir olay olarak dikkat çekmektedir. Hamas, Arap-İslam dünyasının en büyük İslami hareketi olarak kabul edilen Mısır merkezli Müslüman Kardeşler Teşkilatı'nın (İhvan) Filistin'deki uzantısı olarak 1987 yılında kuruldu. Ancak 2017 yılında yayınladığı yeni siyasi belgede, kendisini "Hamas, fikirsel açıdan İhvan ekolünün bir parçasıdır ancak bağımsız bir Filistin örgütüdür." şeklinde tanımladı.
Bu olay, bölgedeki karmaşık siyasi dinamiklerin bir yansıması olarak uluslararası toplumun yakından takip ettiği bir gelişme olmuştur.
Hamas, 1987 yılında Şeyh Ahmed Yasin, Abdülaziz el Rantisi ve Muhammed Taha tarafından kuruldu. Bu örgüt, 2007'de El Fetih (Filistin Ulusal Kurtuluş Hareketi) ile yaşanan askeri çatışmanın ardından Gazze'nin kontrolünü ele geçirdi. Farklı ülkeler, Hamas ile farklı düzeylerde ilişkilere sahiptir.
Örneğin, Körfez ülkelerinden Katar, uzun yıllardır Hamas ile güçlü ilişkilere sahiptir ve Gazze Şeridi'nin en büyük mali destekçisi olarak öne çıkar. Ayrıca Mısır, Hamas ile ilişkilerini 2002 yılında başlattı ve zaman zaman dalgalanmış olsa da, Mısır istihbaratı aracılığıyla resmi temasları sürdürülmektedir. İran ise Hamas'ın en önde gelen müttefiklerinden biridir ve uzun süredir örgüte destek sağlamaktadır.
Diğer ülkeler arasında Kuveyt, Lübnan, Cezayir, Yemen, Afganistan, Malezya, Pakistan, Irak, Tunus ve Moritanya gibi farklı ilişki dinamikleri göze çarpmaktadır. Bu ülkeler, Hamas ile ilişkilerini çeşitli siyasi, ekonomik ve insani sebeplere dayandırmaktadır.
Hamas'ın tarih boyunca farklı İslam ülkeleri ile ilişkileri farklı seyretmiştir. Özellikle Suriye'de uzun yıllar süren güçlü ilişkiler, 2011'de başlayan iç savaşla birlikte tamamen koptu ve Hamas, Şam'daki yönetim merkezini Katar'a taşıdı. Bu dönemde Arap ülkelerinin iç işlerinden uzak durma politikasını benimsemesi, Hamas'ın ilişkilerinde değişikliklere yol açtı. Suudi Arabistan, Hamas ile zaman zaman dengeli ilişkiler kurarken, özellikle son dönemde ilişkilerin kötüye gitmeye başladı.
Ürdün, Hamas'ın temsilciliğini kapatmış olsa da, hareketin yetkililerine kişisel nedenlerle giriş izni vermektedir. Libya'da ise Hamas üyeleri tutuklanmış ve hapis cezalarına çarptırılmıştır. Türkiye, Hamas ile iyi ilişkilere sahiptir ve Filistin halkının iradesine saygı gösterilmesi gerektiğini vurgulamıştır. İsrail ile normalleşme anlaşması yapan bazı Arap ülkeleri, Hamas ile ilişkilerini kesme eğilimindedir.
Diğer yandan, bazı müslüman olmayan ülkeler, Hamas ile ilişkiler sürdürmektedir. Rusya, Güney Afrika, Çin, Venezuela gibi ülkeler Hamas ile ilişkilerini farklı düzeylerde sürdürmektedir. Hamas, ABD, İngiltere, AB, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkeler tarafından "terör örgütü" olarak kabul edilmektedir.
Bu nedenle bu ülkelerde Hamas'ın faaliyetleri yasaklanmıştır.
Muhabir: Berrin Keskin
