Karadenizli fındık üreticisi, daldaki fındık ile market raflarındaki fındık fiyatları arasındaki uçurumun günden güne arttığını görünce önümüzdeki sezon için bahçeye girmekten vazgeçer hale geldi. Yıllardır emeğinin karşılığını alamayan üreticiler yeni formüller aramaya başladı. Peki Ordu’nun Giresun’un, bölgenin biricik ürünü olan fındıkta üreticiye kazandıracak formüller neler? Fındık Markette 300 Lira, Tarlada 80 Lira! İşte Üreticiye Kazandıracak Yeni Formül!
Devletin alan bazlı gelir desteği, gübre destekleri gibi çalışmalar üreticinin fındıktaki emeğini karşılamaya yetmezken bir de market raflarındaki abartılı kilogram başı fındık fiyatları adeta çileden çıkarıyor. Bahçesinden topladığı fındığın ortalama maliyeti 80 lirayı aşmışken, üreticinin alın teri serbest piyasa koşullarında 85-90 TL bandında seyrediyor.
TMO FİYATI ÜRETİCİYİ MEMNUN ETMEDİ!
2023 hasat sezonu öncesinde Toprak Mahsülleri Ofisi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamalarını dikkate alarak fındığa fiyat biçmişti. Bu fiyatın üreticiyi memnun edeceği ifadeleri o dönemde sıklıkla gündeme getirilmişti.
Ancak TMO’nun fındık alım şartları, kontenjanları, randevu sıkıntıları, ödemelerin ileri tarihe atılması gibi sebepler binbir zahmetle hasat yapan üreticiyi daha da yordu. Ordulu fındık üreticisi, 2023 TMO fındık alım fiyatlarından ve alım şartlarından memnun olmadı.
TMO 2023 - 2024 FINDIK FİYATLARI
Toprak Mahsülleri Ofisi, fındık fiyatlarına ilişkin olarak 8 Ağustos 2023 tarihinde yaptığı açıklamada fiyatı şu seviyelerden açıklamıştı:
“2023/2024 sezonu kabuklu fındık alım fiyatları %50 sağlam iç fındık esasına göre;
Giresun kalite için 84.00 TL/Kg,
Levant kalite için 82.50 TL/Kg,
Sivri kalite için 80.00 TL/Kg’dır.
Bakanlığımızca üreticilerimize 2.7 TL/Kg destek ödemesi yapılacaktır. Ayrıca yüksek randımanlı fındığa 1.6 TL/Kg dan başlayan randıman farkı ilave edilecektir.”
SERBEST PİYASA TMO’NUN ÜZERİNDE FİYAT VERDİ!
TMO’nun fiyat açıklaması ile birlikte serbest piyasada 70 lira seviyelerinde olan fındık fiyatı canlanmış ve 80 lira dolaylarına çıkmıştı. Tüccarın fındık alım sürecinde fiyatlar 100 liralara kadar çıkarken çoğu üretici daha da artar umuduyla elindeki fındığı satmadı. Ordu’nun yüksek kesimlerinde fındık fiyatı tabelaları 110 liraları gördü. Fındık serbest piyasada Aralık ayına 90 lira dolaylarında giriş yapıyor. İlçeler bazında fındık fiyatları 5 – 10 tl değişkenlik gösterebiliyor.
FERRERO DA PİYASAYA DAHİL OLDU!
Serbest piyasanın 90 lirayı aştığını gören yabansı sermaye FERRERO şirketi de daha önce 80 TL olarak açıkladığı fındık fiyatını Ekim sonunda 95 TL olarak güncellemişti. Tabi Karadenizli üretici direkt elden bu şirkete fındık vermese de aracılar vasıtasıyla Ferrero, Ordu’nun fındığını 95 lira seviyelerinden satın alıyor. Ancak üreticinin elinde şu sıralar fındık kalmış değil. Yani fındık fiyatındaki artış son dönemde tüccarın işine yaradı. Üreticiden 80 lira seviyesinden alınan fındık en düşük 95 liraya kadar dünya piyasasında alıcı bulabiliyor.
FINDIK MARKETTE 300 LİRA, TARLADA 80 LİRA!
Bahçeden 80 liraya çıkan fındık market fiyatlarında en kötü 150 liradan satışa sunuluyor. Üretici 80-90 liraya sattığı fındığın kilosunu marketten 150 liraya dahi alamıyor. Öyle ki kimi marketler fındığın kilosunu 300 liraya kadar çıkarabiliyor. Kabuklu fındık 300 lira iken, işlenmiş fındık 400 liralara kadar market raflarında yer alıyor.
İŞTE ÜRETİCİYE KAZANDIRACAK FORMÜL!
On yıllardır fındık fiyatlarına formül arayan üretici halen ne yapacağını bilemiyor. Uzmanlar, fındığı bekletin, hemen satmayın, emanete vermeyin tavsiyelerini her sezon yenilese de Karadenizli üretici borç ödemek, oğlunu askere göndermek, düğün yapabilmek için fındığını sezon başındaki en yüksek fiyattan elden çıkarıyor.
Üreticiye kazandıracak formül aslında eskilerden bu yana belli. Serbest piyasa koşullarına ve çoğu zaman tekele, kartellerin sözüne bırakılan fındık fiyatlarını aslında üretici kendisi belirlemeli. Peki bu nasıl olacak?
Uzmanlar, üreticilerin fındık hasadı biter bitmez tüccarın yolunu tutmamasını tavsiye ediyor. Tüccar yahut aracılar nasıl olsa üreticinin ihtiyacı var düşüncesiyle fındığı piyasadaki en uygun fiyattan alıyor. Arz talep doğrultusunda üreticide fındık kalmayınca fiyatlar artıyor ve kazanan yine tüccar ve aracılar oluyor.
Bu durumda fındığa fiyat bulmak için yapılması gereken formülün, emanete fındık bırakmamak ve bekletebildiğince elinde bekletmek. Piyasa fındığı ihtiyaç duydukça fiyatların yükselmesi de mümkün olacaktır.