Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kahverengi kokarca zararlısının Türkiye’nin en önemli tarım ürünlerinden biri olan fındık üzerindeki etkilerini ve bu durumun sektörde yarattığı felaketi gündeme getirdi. Bayraktar, bu zararlının yanı sıra, kokarca tehdidiyle birlikte fındık alım fiyatlarının haksız bir şekilde düşürüldüğünü iddia etti.
Fındık, Türkiye için stratejik öneme sahip bir tarım ürünüdür ve dünya fındık üretiminin yaklaşık yüzde 64’ünü ülkemiz karşılamaktadır. Ancak son yıllarda kahverengi kokarca zararlısı, fındık üreticilerinin yüzünü güldürmeyen önemli bir tehdit haline gelmiştir. 2017 yılında Gürcistan'dan ülkemize yayılan bu zararlı, Karadeniz Bölgesi başta olmak üzere tüm tarımsal üretimi tehdit etmeye başlamıştır. Bayraktar, bu zararlının yalnızca fındık üretimiyle sınırlı kalmadığını, 300'ün üzerinde tarım ürününe zarar verdiğini belirterek, kokarca tehdidinin yalnızca fındık değil, pek çok üründe de verim kaybına yol açtığını ifade etti.
Kokarca Tehdidi: Fındığın Geleceği Kararmasın
Fındık üreticilerinin, son yıllarda kokarca yüzünden ciddi kayıplar yaşadığını anlatan Bayraktar, özellikle randıman kaybı ve kalite düşüşüyle karşı karşıya kaldıklarını dile getirdi. “Geçtiğimiz yıl kahverengi kokarcadan dolayı fındık veriminde yüzde 25’e varan kayıplar yaşandı. Bu yıl ise bu oran yüzde 30-35 civarına çıkacak gibi görünüyor. Üreticilerimiz bu kayıpları telafi edebilmek için büyük mücadeleler veriyor, ancak zararların telafisi için gereken destek hala yeterli değil,” dedi.
Bayraktar, zararlının özellikle hasat öncesi aşamalarda iç çürükleri, küflenme ve depolama sorunları gibi ekonomik kayıplara yol açtığını belirterek, bu zararlının sadece üreticiyi değil, aynı zamanda Türk ekonomisini de derinden etkileyebileceğine dikkat çekti. “Türk fındığı dünya pazarında eşsiz bir konumda bulunuyor. Ürettiğimiz fındığın yüzde 85’ini ihraç ederek küresel fındık ihracatının yüzde 50’sini karşılıyoruz. Ancak kokarca zararlısı bu stratejik ürünü tehdit ediyor ve bu durum yalnızca üreticileri değil, sanayicileri ve ihracatçıları da zorluyor,” dedi.
Fındık Fiyatları Kokarca Bahane Edilerek Düşürülüyor
Bayraktar, son zamanlarda kokarca zararlısının neden olduğu kayıpların bahane edilerek fındık fiyatlarının düşürülmesinin de ciddi bir sorun oluşturduğunu vurguladı. “Rekolte düşük olmasına rağmen, kokarca zararını gerekçe göstererek alım fiyatları düşürülüyor. Oysa bu fiyatlar, fındık üreticisinin maliyetlerini karşılamaktan çok uzak,” şeklinde konuştu.
TZOB Başkanı, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) açıkladığı fiyatların piyasada oluşan fiyatların çok altında kaldığını belirterek, bu durumun üreticileri daha da zor durumda bıraktığını ifade etti. Bayraktar, bu konuda hükümetin ve yetkili kurumların harekete geçmesi gerektiğini söyledi. "Bu fiyat düşüşü, fındık üreticilerini daha da mağdur ediyor. Oysa fındık, ülke ekonomisi için kritik bir ürün. Bu nedenle fiyatların daha adil bir seviyeye çekilmesi gerekiyor."
Kokarca Ekonomik İstikrarı Tehdit Ediyor
Kahverengi kokarca zararlısının Türk tarımına verdiği zararlar sadece üretim kaybıyla sınırlı değil. Bayraktar, zararlının Türk tarımının ekonomik istikrarını tehdit eder hale geldiğini belirtti. Kokarca zararlısının, fındığın yanı sıra elma, armut, ceviz, turunçgiller, şeftali gibi diğer meyve türleriyle birlikte pek çok sebze türüne de zarar verdiğini ifade etti. "Kahverengi kokarca, 300'ün üzerinde tarım ürününe zarar veriyor. Bu durum, Türk tarımının sürdürülebilirliğini tehdit eden büyük bir kriz oluşturuyor," dedi.
Bu tehditlerin önlenebilmesi için tüm kurum ve kuruluşların iş birliği içinde olması gerektiğini vurgulayan Bayraktar, şu açıklamalarda bulundu: “Kokarca zararlısının etkisi, sadece üretici değil, tüm Türk tarım sektörü için büyük bir tehlike oluşturuyor. Bu zararlının yok edilmesi için yapılacak çalışmalar, sadece fındık üreticilerini değil, tüm çiftçilerimizi koruyacaktır.”
Zararlılarla Mücadelede Daha Fazla Destek Gerek
Kahverengi kokarca ile mücadelede, biyolojik ve kimyasal tedbirlerin bir arada kullanılması gerektiğini belirten Bayraktar, “Tarım ve Orman Bakanlığı'nın geliştirdiği Kahverengi Kokarca Eylem Planı önemli bir adım. Ancak bu zararlıyla mücadelede daha fazla destek ve daha fazla kaynak ayrılmalıdır. Samuray arısı üretimi artırılmalı ve bu zararlının yayıldığı tüm bölgelerde etkin bir şekilde mücadele edilmelidir,” dedi.
Bayraktar, aynı zamanda kokarcadan zarar gören üreticilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçlarının faizsiz veya düşük faizle uzun vadede ödenmesini, yeniden kredi kullanabilmelerinin sağlanmasını talep etti. "Kokarca, üreticilerimizin hem maddi hem de manevi olarak zorlu bir dönemden geçmelerine neden oluyor. Üreticilerimizin bu dönemi atlatabilmesi için gereken destek sağlanmalıdır,” şeklinde konuştu.
Kahverengi kokarca zararlısı, ülke genelinde hızla yayılarak Türk tarımını büyük bir tehlikeye sokmaya devam ediyor. Bu zararlının etkisiyle mücadelede kurumlar arası iş birliği, bilinçlendirme çalışmaları ve sürdürülebilir tarım politikaları büyük önem taşıyor. Bayraktar, kokarca zararlısı yok olana kadar bu mücadelenin kesintisiz olarak devam etmesi gerektiğini belirtti. "Halkımızın, üreticilerimizin ve ilgili tüm kurumların bu konuda bilinçlenmesi gerekiyor. Çiftçilerimizin, evlerinde ve depolarında bu zararlıyı gördüklerinde imha etmeleri büyük önem taşıyor," dedi.
Türk tarımının geleceği için kokarca ile mücadelede daha fazla desteğe ve hızlı çözüm üretme adına koordineli çalışmalara ihtiyaç duyuluyor.