Empati kurmayı öğrenen çocukların daha merhametli, yardımsever, adil ve paylaşımcı olduğunu dile getiren uzmanlar, empatinin öğretilen bir beceri olduğunu vurguluyor. Bu beceriyi öğretmek için de ebeveynlere, duygularını ifade etmekten kaçınmamaları, çocuklarını dinleyerek ve isteklerine kulak vererek ilgi göstermeleri tavsiye ediliyor.
Empati öğretilen bir beceridir
Empatinin en genel anlamıyla kişinin kendisini duygu ve düşüncelerinden soyutlayarak diğer kişilerin duygularını, düşüncelerini ve olaylara bakış açılarını anlayabilme kabiliyetidir.
Empati, sağlıklı ilişki kurulmasına yardımcı oluyor
Empati yapmak sosyal ilişkileri kolaylaştırır ve kişilerin sağlıklı ilişkiler kurmasını sağlar. Empati çocuklar için son derece önemlidir. Bu beceriye sahip olan çocuklar kendilerini güvende hissederler ve insanlarla güçlü ilişkiler kurarlar. Empati becerisi doğuştan gelen bir özellik değildir, aksine zaman içerisinde öğretilen ve öğrenilen bir beceridir.
Empatinin temeli yaşamın ilk yıllarında atılır
Empatinin temellerinin yaşamın ilk yıllarında atılır. Anne ile çocuk arasında oluşan sevgi, ilgi ve şefkate dayalı ilişki çocuğun çevresine de aynı şekilde ilgi ve şefkat göstermesini sağlar. Annenin bebeğin ihtiyaçlarını doğru şekilde düşünüp anlayarak karşılaması çocuğun empati kurma becerilerini geliştirir. Bu aynı zamanda zihinsel gelişimi de olumlu yönde etkiler.
Onlara değer verin ki değer vermeyi öğrensinler
Çocukların hayatta örnek aldığı ilk kişiler anne ve babalarıdır. Çocuğa sevgi ve şefkat verildiğinde, duygusal ihtiyaçları karşılandığında, kişiliklerine saygı duyulduğunda ve saygı gösterildiğinde onlar da kendilerini değer verilmiş hissederler, başkalarına değer verirler ve başkalarının ihtiyaçlarına saygı gösterirler.
Çocukla karşılıklı konuşulmalı
Çocuk anne ve babasıyla bir sorunu paylaşıyorsa konuyu değiştirmeden o konuya odaklanmak, üzerine karşılıklı konuşmalar yapmak ve duygularını ifade etmesini sağlamak çocuğun ebeveynlerine güvenini artıracağı gibi kendi duygularını da tanımasını sağlayacaktır. Bunu sağlamak hayatın her alanında mümkün olabilir. Örneğin, televizyonda gördükleri karakterlerin düşünce ve duyguları üzerine konuşmak veya hikaye anlatıldığında, adı geçen karakterlerin herhangi bir anda nasıl hissedebileceğini hayal etmelerini teşvik etmek ve üzerine konuşmalar yapmak da faydalı olacaktır. Günlük yaşamdan örnek verilecek olursa, çevrenizde önemli bir hastalığa sahip olan kişilerin ailelerinin nasıl düşünüp ve ne hissedebileceği üzerine çocukla karşılıklı konuşmalar da yapılabilir.
Ona duygularınızı ifade etmekten kaçınmayın
Birçok anne ve babanın kendi duyguları hakkında konuşmakta zorlandığını ve kaçındığını söyleyebiliriz. Anne ve babaların kendi duygu ve düşüncelerini net olarak çocuklarına belirtmeleri çocuğun empati gelişimine yardımcı olacaktır. Örneğin, anne ve baba eğer çocuğun istediği bir aktiviteyi yorgun olduğu için yapamıyorsa bunu ona açıklamaları ve nasıl hissettiklerini söylemeleri çocuğun empati konusunda desteklenmesine yardımcı olur.
Duygularını ifade etmesine yardımcı olunmalı
Çocuk bu ifadeleri ne kadar iyi yansıtabilirse davranışlarını o kadar iyi bir şekilde kontrol edebilir. Örneğin, öfkeli bir çocuğa ‘ne anlamı var bu kadar öfkelenmenin veya ne var bunda bu kadar kızacak’ gibi söylemler aslında çocuğun duygusunu reddetmek ve anlamsız görmek anlamına gelir. Bunun yerine ‘şu anda çok öfkeli görünüyorsun, anlıyorum’ diyebilmek çocuğun duygusunu anlamasını ve ifade etmesini kolaylaştıracaktır. Küçük yaş çocuklarda bu konuda çeşitli kart oyunlarından, oyun temalarından, dergilerden veya fotoğraflara bakarak da yararlanılabilir. Yüz ifadelerinin olduğu dergilere, kartlara veya fotoğraflara bakarak çocuğa neler düşündüğü ve nasıl hissettiği sorulabilir.