İki hafta arayla yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin getirdiği atmosfer nedeniyle kamuoyunda yeterince tartışılamayan kimi konular oldu. TÜBİTAK SAGE’nin Kaşif entegreli HGK-84 mühimmatı ile hedefi yalnızca birkaç santimetre sapmayla vurduğu anlara dair görüntüler de bunlardan biri...
TÜBİTAK SAGE aslında uzun zamandır kitler başta olmak üzere son derece stratejik ürünler için oldukça değerli işlere imza atıyor. Sahip olduğu imkanlara nazaran ortaya koyduğu çıktılarla sektörün en önde gelen kurumlarından biri olan SAGE’nin Kaşif ismini verdiği yerli/milli küresel konumlama sistemi alıcısı da dikkate değer.
Biz de hem Kaşif’i hem de hassas güdüm kitine dair kimi detayları konuşmak üzere Savunma Sanayii Araştırmacısı Fatih Mehmet Küçük ile bir araya geldik.
HGK kitleri ne işe yarıyor?
Hassas Güdüm Kiti’nin (HGK) ne işe yaradığını en azından temel seviyede bilmeden Kaşif’i anlamak pek de mümkün değil. Bu nedenle önce HGK meselesine kısa bir giriş yapıyor Küçük ve bahsettiğimiz bu kitlerin ‘aptal bomba’ denilen MK serisi bombaları daha ‘akıllı’ hale getirdiğini söylüyor.
Hassas güdüm kitleri sadece MK serisine değil, ‘sığınak delici’ olarak bilinen BLU serisi veya bunun yerli versiyonu olan Nüfuz Edici Bomba (NEB) gibi mühimmatlara da eklenebiliyor. Böylece mühimmatın hedef yöneliminde çok daha etkin sonuçlar alınıyor. Kısacası bu bombaların hedefi vurma oranı HGK’lar ile oldukça üst seviyeye çıkıyor.
TÜBİTAK SAGE, Türkiye'nin savunma sanayii gücünün en önemli oyuncularından biri.
ABD’den aldıklarımızı milli imkanlarla geliştirdik
Fatih Mehmet Küçük’ten HGK’yı dinliyoruz ancak buraya nasıl gelindiğini de merak ediyoruz. Çünkü yerli/milli savunma sanayiinde özgün üretimler olduğu kadar, yurt dışından temin edilen ama sonradan ‘yerli muadilini geliştirelim’ denilen ürünler olduğunu da biliyoruz.
HGK’nin de benzer bir hikayesi olduğundan bahsediyor Küçük. Türkiye’nin güdüm kiti üretiminin başlangıcına baktığımızda ABD’den temin edilen JDAM kitlerinin yurt içi imkanlar ile karşılanması amacıyla yola çıkıldığını anlatıyor.
Müşterek doğrudan saldırı mühimmatı (JDAM) ABD'nin imzasını taşıyor ve geniş bir ihracat hattı bulunuyor.
“2010’lu yıllarda biz JDAM ile yerli HGK’ları kullanmaya başladık” bilgisini paylaştıktan sonra süreci özetliyor:
“JDAM yerine yerli kit üretimine geçilmek istenmesinin sebepleri vardı. En önemli nedenlerin başında temin noktasında ABD’ye olan bağlılığın rahatsızlık yaratması ve maliyetlerin yüksekliği geliyordu.
Bu noktada Türkiye, ilk ürünleri hızlıca ortaya çıkarmak için küresel konumlama sistemi alıcısı, aletsel navigasyon sistemi gibi bileşen noktasındaki ürünleri yurt dışından aldı. Bunlar ABD’den gelen ürünlerdi.
Tabi burada atlamamız gereken bir husus var. Siz sistemi komple almak yerine burada bir kısmını üretmek istiyorsunuz ama bazı kritik parçaları halen yurt dışından alıyorsunuz. O firma da bunu biliyor. Haliyle size yüksek fiyat veriyor.
Savunma Sanayii Araştırmacısı Fatih Mehmet Küçük
Eğer ülkeler arasında sorun olursa bu şirket size daha az sayıda sistem satıyor ya da doğrudan satışı kesiyor.
Türkiye bunları ön görerek HGK ve diğer güdümlü mühimmatlar için alt bileşenlerin yerlileştirilmesi sürecine başladı. Bu noktada TÜBİTAK SAGE’nin üç önemli bileşen öne çıkıyor. Kaşif Küresel Konumlama Sistemi Alıcısı, ATLAS Ataletsel Ölçüm Birimi ve askeri sistemler için küresel konumlama sistemi anteni olarak bildiğimiz SAGE-KONUM-01.”
TÜBİTAK SAGE'nin geldiği başarılı noktada en kritik isimlerden biri de Enstitü Müdürü Gürcan Okumuş.
2021’deki test önemli bir dönüm noktası
Sürecin nasıl başladığını anlatan Fatih Mehmet Küçük, bugün geldiğimiz noktaya dair bazı kilometre taşlarına da değiniyor. HGK-82 ile 2021 yılında gerçekleşen bir test dönüm noktalarından biri olarak karşımıza çıkıyor.
“Bu testte 40 bin feet irtifadan 0,9 mach hızda bırakılan HGK-82’nin hedefini sadece 93 santimetrelik bir CEP değerinden vurduğu görülmüştü. Yukarıda bahsettiğimiz üç kritik yerli bileşen bu testte kullanılmıştı” diyor Küçük.
AKINCI gibi platformlar çok daha ağır mühimmatları taşıyabilecek ve böylece Türkiye'nin etkili vuruş gücü de artacak.
SAGE’nin ürettikleri çok daha iyi sonuçlar verdi
HGK-82 ile yapılan atışa dair yorumlarını anlatan Küçük’e haliyle son testte izlediğimiz görüntüleri de soruyoruz. Çünkü bu test HGK-82’ye göre daha büyük ve daha ağır olan HGK-84 ile yapıldı. “Daha büyük mühimmatla daha hassas bir vuruş gerçekleşti” diyor Küçük ve devam ediyor:
Bu videonun bize anlattığı önemli şeyler var… Yerli bileşenlerin etkilerinin yurt dışından alınan ürünler ile aynı seviyeye gelme noktasını aştığını, onlardan daha iyi sonuçlar verdiğini görüyoruz. Özellikle ambargo durumlarında yerel üretim kabiliyetimizin ne noktaya geldiğini anlayabiliyoruz. TÜBİTAK SAGE’nin bu alanda ülkemizin elini ne denli güçlendirdiğine şahit oluyoruz.
"Yüksek adetli güdüm kiti ihtiyacı olduğunda bileşen noktasında yurt dışından temin devam ediyor. Ancak çok kritik bir husus var. Bu noktada elde yerel alternatifin olması yabancı firmanın da maliyetleri düşürmesine neden oluyor. Ki bu yaşanan bir gerçek. Türkiye bu bileşenleri ürettiğinde yurt dışından temin edilen ürünlerde indirimler yapıldı.”
Savunma Sanayii Araştırmacısı Küçük'e göre söz konusu kitlerin ve alt sistemlerin ihracat potansiyeli bir hayli yüksek.
İhracat için de güçlü bir konumdalar
Bu ürünlerin SİHA’dan atılabilen mühimmatlara eklenmesi ve bu platformlarda Türkiye’nin çok ciddi bir ihraç potansiyeli olması da dikkate değer. Bu pencereden bakıldığında Kaşif ve Atlas gibi SAGE imzalı bileşenlerin çeşitli platformlarla başka ülkelere satılabilme ihtimali hiç de az değil. Bu durumu sorduğumuzda Küçük, son 20 yılda dünyadaki çatışma bölgelerine bakıldığında her türlü güdümlü mühimmata yönelik talebin arttığı detayına vurgu yapıyor.
Bu kitlerin hem bizim sattığımız hava unsurları hem de ABD veya Rus orijinli hava unsurları için de önemli bir kullanım alanına sahip olduğundan bahsediyor ve sözlerini şöyle tamamlıyor:
“Nitekim geçtiğimiz günlerde yine TÜBİTAK SAGE’nin geliştirdiği KGK kiti Azerbaycan’ın Su-25 uçağına entegre edildi ve testler yapıldı.
Bugüne kadar ihraç ettiğimiz TB2 ve ANKA gibi SİHA’larımızda bu mühimmatları ağırlıkları nedeniyle kullanamıyorduk. Ancak AKSUNGUR ve AKINCI ile HGK ve KGK gibi mühimmatların ihracatı da mümkün olacak.
Elbette burada ihracatlar Kaşif ya da Atlas gibi bileşenler ile gerçekleştirilebilir. Bu üretimin planlanmasıyla ilgili bir olgu. Buradaki güzel nokta ise ABD ya da başka bileşen üreticisinin bizi bu ürünleri satacağımız ülke konusunda sınırlayamayacağı gerçeği. Bu kapsamda SAGE imzalı alt bileşenleri önümüzdeki dönemlerde daha sık duyabileceğimize inanıyorum”
