12 Ekim Dünya Artrit Günü 1996’dan beri tüm dünyada kutlanmakta olan küresel bir kampanyadır. Kampanyanın amacı romatizma ve kas-iskelet sistemi hastalıkları hakkındaki farkındalığı artırmaktır.
Eklemler hareketlerimizi sağlayan yapılardır. Eklemi oluşturan yapılar; kıkırdak, kemik, sinoviyal zarlar ve eklem sıvısıdır. Birçok fonksiyonumuzu sağlıklı eklemlerimizle yapabilmekteyiz. Eklemlerimizin birçok hastalığı vardır, fakat 12 Ekim Dünya Artrit gününü özel hale getiren Artritler en önemli hastalıklarıdır.
Artrit eklemlerde birçok nedenle oluşan iltihabi bir olaydır. Eklemdeki her yapı bu iltihaptan etkilenebilir. Bu iltihabi durum genel olarak romatizmal hastalıklar olarak da bilinir. Eklemlerde iltihap sonucunda ağrı, şişlik, kızarıklık ve hareket kısıtlılığı gelişebilir. Yetersiz tedavi eklemlerde sakatlıklara neden olabilir ve kişinin fonksiyonlarını kısıtlayabilir. Artritin altı haftayı geçmesi, yakınmalarının istirahatle artması, sabah tutukluğu ve beraberinde hastalarda eklem dışı belirtilerin olması önemli bir romatizmal hastalığın işareti olabilir. Artritler her yaş, cinsiyet ve ırkta görülebilir. Artrite neden olan çok sayıda romatizmal hastalık vardır. Belirtileri benzese de, hastalık seyirleri ve tedavileri farklılık gösterir. Birçok hastalık bu başlık altında belirtilse de eklem tutulum yeri ve seyirleri farklılık gösterebilir. Artritler bütün dünyada görülmekle birlikte bazı hastalıklar coğrafi dağılım ve aile içi tutulumlar sergileyebilmektedir.
Artrite yol açan romatizmal hastalıkların oluşumunda en önemli faktörler olarak; genetik eğilim, hormonal faktörler ile enfeksiyon, bazı ilaçlar, güneş ışınları ve sigara gibi çevresel faktörler de suçlanmaktadır. Örneğin genetik yapısı uygun kişilerde sigara romatoid artrit gibi önemli bir hastalığa yol açabilirken, güneş ışınları ve hormonal faktörler lupus hastalığını tetikleyebilmektedir.
Bu kadar önemli sakatlık ve iş gücü kaybına neden olabilen, yöremizde de yüksek oranlarda rastlanabilen bu hastalıkların zamanında tanınabilmesi önemlidir. Artrit şüphesi olan hastalar en kısa zamanda bir uzman tarafından değerlendirilmeli ve tanısına uygun şekilde tedavileri planlanmalıdır. Artritli hastaların takip ve tedavisi bir ekip çalışması gerektirir. Bu ekipte romatoloji uzmanının yanı sıra fiziksel tıp ve rehabilitasyon, ortopedi ve travmatoloji, fizyoterapi uzmanları da yer alır. Günümüzde gelişen tedavi imkânlarının akılcı ve yerinde kullanılması sayesinde hastaların yaşam kaliteleri artmakta ve işlevsel kayıpları olmadan yaşamlarını sürdürmeleri hedeflenmektedir. Hastaların uygun aralıklarla takip edilmesi ve gerekli tedavi değişiklikleri yapılarak etkili ve güvenli bir tedavinin sağlanması başarılı sonuç almak için zorunludur. Bu hastalara zamanında tanı konularak tedavi edilmeleri hastalarda mevcut olan ağrı ve hareket kısıtlılığını düzeltilmesinin yanı sıra eklemlerde veya organlardaki fonksiyon kaybı veya sakatlık gibi durumlardan koruyabilecektir.